По закону божьи

Խոսք՝հայրենական պատերազմ գնացած ու չվերադարձած մարդու ՝Սարիբեկ Հովսեփյանի հիշատակին

Добавьте подпись

Ընտանեկան-տոհմական արխիվներից հայտնաբերեցինք պապիս՝1902թվի փետրվարի 10-ին ծնված Սարիբեկ Սումբաթի Հովսեփյանի կրթական վկայականը՝տրված 1915թվի հունիսին՝Ալավերդու շրջանի Դսեղ գյուղի տարրական ուսումնարանի կողմից;Նշենք, որ այդ ժամանակ Հայաստանը գտնվում էր ցարական Ռուսաստանի տիրապետության տակ, ուստի վկայականն էլ հին ռուսական /կամ՝սլավոնական/ ուղղագրությամբ է։Դժվարընթեռնելի ու լավ խունացած վկայականի՝խոշորացույցով ուսումնասիրությունից պարզվեց, որ ուսումնական առարկաների թվում եղել են՝,,По закону божьи,,  ինչպես նաեւ՝հայերեն եւ ռուսերեն ընթերցանությունները, որոնցից Սարիբեկը,,գերազանց,, է գնահատվել, իսկ մաթեմատիկայից, մաքրագրությունից ու գիմնաստիկայից՝,,լավ,,։Ուսումնարանի տնօրենը կոչվել է  смотритель-законоучитель։

Սարիբեկ Հովսեփյանը՝մինչեւ Հայրենական մեծ պատերազմ կամավոր մեկնելը, բնակվել ու աշխատել է Քոլագերանում/Թումանյան կայարան/, եղել է երկաթուղու սլաքավար, կշռավար, այնուհետ՝պարտիական 5-ամսյա դասընթացներ անցնելուց հետո՝պարտկոմի քարտուղար,ագիտպունկտի վարիչ։Միաժամանակ ուշագրավ թղթակցություններով՝երկաթուղու աշխատանքերին վերաբերվող/ այդ թվում՝քննադատական ուղղվածության/, հանդես է եկել շրջանային թերթում։Ունի նաեւ 1 տպագրված, մեկ՝անտիպ բանաստեղծություն/անտիպ բանաստեղծությունն ավելի շատ պոեմ է հիշեցնում եւ հայրենասիրական թեմայով է ՝նվիրված Հայրենական մեծ պատերազմին, եւ նրա բերած չարիքներն է մատնանշում ու ժողովրդի ու բանակի մարտական ոգին ներկայացնում։

Ցավոք, Սարիբեկ Հովսեփյանը ռազմաճակատից այդպես էլ չվերադարձավ, եւ 4 որդիներին մեն-մենակ, լրագրավաճառի համեստ աշխատանքով մեծացրեց կինը՝Սահարգյուլ Շեկոյանը, որ մահացավ 1976թ․ եւ հուղարկավորվեց իր եւ ամուսնու ծննդավայրում՝Դսեղում։2004թվին զինկոմիսարիատի կողմից տված տեղեկանքով՝Սարիբեկ Հովսեփյանը համարվում է 1943թ․զոհված, սակայն, ցավոք, այդպես էլ հայտնի չէ նրա աճյունի գտնվելու վայրը։Որդու՝Ժորա/Գեորգի/Հովսեփյանի հարցմանն ի պատասխան՝1978թ․Ղրիմի մարզից պատասխանել են, որ Սարիբեկ Հովսեփյանի անունը չկա Կերչում հուղարկավորված, զոհվածների ցուցակում/իսկ Սարիբեկի նամակները Կերչից են ստացվել այդ տարիներին/, եւ խորհուրդ են տվել կամ ,,սեւ թուղթն,, ուղարկել, կամ՝դիմել Մոսկվայի մարզի Պոդոլսկի արխիվներին։

Սարիբեկի 4 որդիներից միայն ֆելիքսը՝1936թ․ծնված, շարունակեց հոր գործը՝երկար տարիներ աշխատելով երկաթուղային կայարանում, եւ մահացավ 2008թվին։Ավագ որդին՝Վլադիմիրը/Վոլոդյա/, ծնված 1927թ․, երկար տարիներ աշխատեց Կիրովականի/Վանաձորի/ քիմգործարանում, այնուհետ՝գազամատակարարման վարչությունում, եւ մահկանացուն կնքեց2005թ․։

Երկրորդ որդին՝1930թ․ծնված Վոլոդյան/Լադիկ/, ավարտել է ԵՊՀ ֆիզմաթ ֆակուլտետը, դասավանդել է տարբեր դպրոցներում,ապա՝թիվ 96,98,140 դպրոցներում եղել է ուսմասվար, այնուհետ՝10 տարի աշխատել է Երեվանի Լենինյան շրջանի ժողկրթբաժնի տեսուչ,1978թ.նրա ջանքերով հիմնադրվել է թիվ 173 մաթեմատիկական դպրոցը, որտեղ մինչեւ կյանքի վերջն աշխատել է տնօրեն:Երկար տարիներ աշխատեց Երեվանի 173 մաթեմատիկական դպրոցում՝տնօրեն։Անժամանակ մահացավ 1990թ.՝հանկարծահաս հիվանդության արդյունքում:

Երրորդ որդու՝1933թ․ծնված Ժորա/Գեորգի/ Հովսեփյանի աշխատանքային ու շախմատային կենսագրությանն արդեն անդրադարձել ենք՝տարբեր բլոգներում/աշխատանքային կենսագրությունն սկսել է երկաթուղում վագոններ բեռնաթափելուց, այնուհետ՝բարձրագույն կրթություն ստանալուն զուգահեռ՝եղել է Քոլագերանի նավթի բազայի, տուրբազայի տնօրեն, երկար տարիներ աշխատել է Կիրովականի քիմմանրաթելերի գործարանում՝կադրերի բաժնի պետ, այնուհետ՝անկախ Հայաստանում՝ԲՇՏ-ի պետ, եղել է շախմատի վարպետության թեկնածու, մահկանացուն կնքեց 2013թ․՝80տարեկան հասակում/։

Սարիբեկի թոռներից երկուսն իրենք արդեն թոռներ ունեն։Իսկ ֆելիքսի որդի Հայկասարը՝1976թ․ծնված, որ ավագ թոռն է, , երեւի թե արյան կանչով կամ՝,,պո զակոնու բոժյի,,՝ավելի քան 20 տարի է՝ավագ քահանա է Լենինգրադի ավետարանական եկեղեցում․բայց՝բուն մասնագիտությամբ նկարիչ է, ավարտել է Երեւանի գեղարվեստաթատերական ինստիտուտի նկարչական բաժինը եւ ունի հոյակապ կտավներ, որոնք մի ժամանակ ներկայացված էին համացանցում/նկարչական ձիրքն էլ թերեւս աստվածատուր ընդունակություն է/։Պետք է նշել, որ Հայկասարն այն եզակի լոռեցիներից է, որ ապրելով արտերկրում,համացանցում չի թաքցնում իր ծննդավայրի /Թումանյան/ կամ լոռեցի լինելու հանգամանքի մասին, եւ հպարտությամբ նշում է նաեւ հայրանունը։Իսկ ես հպարտ եմ, որ գրելու ձիրքս ժառանգել եմ պապիցս՝Սարիբեկ Հովսեփյանից․արյան կանչով կամ՝,,պո զակոնու բոժյի,,։

ԳԱՅԱՆԵ  ԳԵՈՐԳԻԻ ՀՈՎՍԵՓՅԱՆ